مقدمه
قذف نوعی فحاشی و ناسزاگویی و به معنای متهم کردن فردی به زنا یا لواط است. این رفتار نه تنها در شرع و مبانی فقهی، بلکه در قانون مجازات اسلامی هم به تبع آن ها مورد نهی و جرم انگاری قرار گرفته است. به موجب قانون اگر کسی دیگر را قذف کند به مجازات 80 ضربه شلاق حدی محکوم می شود.
قذف یعنی چه؟
قذف در لغت فارسی به معنای انداختن، پرتاب کردن و رها کردن است و در اصطلاح فقهی به معنای نسبت دادن زنا یا لواط به مرد یا زن می باشد. در اصطلاح حقوقی هم، قذف به همان معنای فقهی آن است. در عرف و عادات مردم قذف به معنای فحاشی ناموسی است. به عبارت ساده تر، قذف به معنای دشنام و افترا انداختن به کسی است که دلایل و بینه لازم برای اثبات ادعایش ندارد. مثلاً شخصی به دیگری بگوید تو زنا کاری، او را به انجام دادن اعمال منافی عفت متهم می کند اگر نتواند ادعایش را ثابت کند مرتکب جرم قذف شده است. این عمل بیشتر شبیه توهین است و چون آبرو، حیثیت فرد و اطرافیان آن را خدشه دار می کند به لحاظ اخلاقی، رفتاری زشت و ناپسند است. به طوری که عموم مردم این رفتار را قبح و گناه می دانند. تهمت و افترا زدن به دیگران از بابت انجام دادن اعمال منافی عفت، در واقع اعمالی که متناقض با معصومیت، پاکدامنی و شخصیت فرد باشد جرم است. چرا که عفت و درستی، ریشه در فرهنگ و سنت شخص ایرانی دارد و به دلیل اهمیت موضوع، نه تنها در قانون بلکه در شرع هم مورد تاکید قرار گرفته است و به عنوان یک گناه کبیره از آن یاد شده است. در روایتی از پیامبر(ص) قذف در کنار اعمالی چون؛ قتل، خوردن مال یتیم و ربا به عنوان گناه نابود کننده یاد شده است. قانون مجازات اسلامی بر مبنای منابع فقهی و شرعی این رفتار را جرم قلمداد کرده است و به موجب ماده 245 آن، دادن نسبت ناروای زنا و لواط به شخص دیگری حتی اگر آن شخص در قید حیات نباشد قذف محسوب می شود. زنا و لواط در قانون به موجب ماده ی 221 و 233 تعریف شده است به این صورت که زنا عبارتند از دخول آلت مرد تا ختنه گاه در قُبُل و دُبُر زن و لواط عبارتند از دخول آلت مرد تا ختنه گاه در دُبُر انسان مذکر دیگری است.
آیا هر فحش و ناسزایی قذف محسوب می شود؟
فحش و ناسزاگویی می تواند در برخی از موارد قذف محسوب شود و اما هر فحش و ناسزایی عمومآً و مطلقاً قذف نیست. در برخی از آیات و روایاتی چون 108 سوره انعام، آیه 197 سوره بقره و آیه 30 سوره حج ناسزاگویی مورد نهی قرار گرفته است. اما باقر(ع) می فرماید: اگر کسی به دیگری فحش و ناسزا بگوید خداوند رزق و روزی آن را کم می کند. از نظر پیامبر(ص) کسی که حرف های ناسزا به زبان می آورد بدترین مخلوق خدا محسوب می شود. با نگاهی به قرآن کریم و سیره اهل بیت(ع) متوجه می شویم که این رفتار ها معصیت دارد و مورد نهی واقع شده است. با توجه به منابع فقهی و شرعی قذف می تواند همان فحاشی و ناسزاگویی باشد ولی عملا هر فحشی قذف نیست. در فقه اسلامی ناسزاگویی یعنی تمسخر کردن، حقارت کردن، ناراحت کردن، تهمت زدن و کلمات زشت و ناپسند گفتن است به طوری که به شخصیت و آبروی فرد لطمه وارد شود. قذف همانطور که گفتیم از نظر فقه اسلامی به معنای نسبت دادن زنا و لولط به زن و مرد دیگری است. بنابراین اگر فحش و ناسزاگویی به صورت صریح و روشن به معنای نسبت دادن اعمال منافی عفت یعنی همان زنا و لواط به دیگری نباشد قذف محسوب نمی شود. این امر نه تنها در مبانی شرعی و فقهی مورد تایید قرار گرفته است بلکه در قانون مجازات اسلامی هم به آن پرداخته شده است. در واقع قذف زمانی محقق می شود که قاذف (همان نسبت دهنده یا ناسزا گوینده) نسبت به رفتار خود آگاه باشد و متوجه کلمات و عبارات خود باشد. همچنین قصد به کاربردن آن ناسزا را هم داشته باشد در واقع در حالت خواب و بی هوشی نباشد با آگاهی و قصد کامل، نسبت زنا و لواط را به شخص مخاطب (قذف شونده) بدهد. هر چند مخاطب نسبت به معنا و مفهوم آن کلمات و عبارات آگاه نباشد. صرفاً فحاشی، ناسزاگویی و قذف به زبان محقق نمی شود ممکن است به صورت نوشتاری، پیامکی حتی در فضای مجازی هم اتفاق بیافتد. در هر صورت به لحاظ قبح اخلاقی، گناه شرعی و مجازات قانونی فرقی نمی کند. بنابراین اگر توهین و تهمت به غیر از نسبت لواط و زنا باشد قذف محسوب نمی شود بلکه می توان به جرم توهین و فحاشی همانطور که در ماده ی 608 قانون مجازات اسلامی آمده و جرم انگاری شده است از آن فرد شکایت کرد.
مجازات قذف
در قسمت های قبلی به معنا و مفهوم قذب پرداختیم و تفاوت آن را با فحاشی و ناسزاگویی بیان کردیم. اما باید توجه داشته باشید که جرم قذف، مجازاتش حد است در واقع به موجب ماده ی 15 قانون مجازات اسلامی، حد مجازاتی است که نوع، میزان و کیفیت اجرای آن در شرع مشخص شده است. در واقع قاضی در تعیین مجازات آن هیچ اختیاری ندارد و هر آنچه که در شرع، برایش مجازات در نظرگرفته شده است و به تبع آن در قانون آمده است مکلف است حکم دهد. به موجب ماده 250 قانون مجازات اسلامی، مجازات جرم قذف، 80 ضربه شلاق حدی است. در صورتی که شخص به علت ارتکاب جرم قذف سه بار به مجازات آن محکوم شده باشد در صورت تکرار برای بار چهارم، اعدام می شود. ضمناً دادن نسبت های ناروای زنا و لواط به پیامبران و اعمه ی معصومین(ع) مجازاتش اعدام است. شما می توانید به وب سایت اینترنتی https:adlband.com که یک پلتفرم آنلاین مشاوره حقوقی است مراجعه کرده و تمام سوالات حقوقی خود را از این طریق بپرسید. مشاوره حقوقی عدل بند به مدیریت آقای حمید قلی زاده وکیل پایه یک دادگستری با 16 سال سابقه وکالت در زمینه های مختلف حقوقی پایه گذاری شده است. ضمناً به منظور ارائه خدمات حقوقی بهتر و سریع تر، از برترین وکلای متخصص کشور بهره گرفته شده است که به صورت فردی و یا گروهی به صورت تضمینی و با قیمت خیلی مناسب به حل کردن مسایل حقوقی شما می پردازند. برای آگاهی بیشتر در مورد مجازات جرم قذف، نحوه شکایت و پیگیری می توانید به این سایت مراجعه کنید.
شرایط قاذف و مقذوف
شخص قاذف کسی است که به دیگری تهمت و نسبت زنا و لواط داده است. مقذوف کسی است که به او تهمت و دشنام داده شده است. برای اینکه جرم قذف محقق شود باید قاذف و مقذوف شرایطی داشته باشند از جمله اینکه؛ هر دوی آن ها، باید عاقل باشند یعنی دیوانه و مجنون نباشند که در این صورت مجازات حد اجرا نمی شود. همچنین هر دوی آن ها باید به بلوغ عقلی و جسمی رسیده باشند اگر قذف کننده و قذف شونده یا یکی از آن ها در هنگام ارتکاب جرم به سن بلوغ شرعی و قانونی نرسیده باشند مجازات حد برای آن ها اجرا نمی شود. اگر قذف شونده مسلمان نباشد در این صورت حد قذف جاری نمی شود. بنابراین اگر هر یک از شرایط گفته شده در بالا وجود نداشته باشد مجازات حد منتفی است و قذف کننده فقط به مجازات شلاق تعزیری از 31 ضربه تا 74 ضربه محکوم می شود. اگر دشنام دهنده بدون قصد و با اجبار و اکراه شخص دیگر، نسبت زنا و لواط به فردی داده باشد چون در این حالت شخص فاقد اختیار بوده است و با تهدید اکراه کننده، تن به این کار داده است در این حالت باز اجرای مجازات حد منتفی است. اگر مخاطب قذف، متظاهر به زنا و لواط باشد در این صورت هم مجازات حد و هم مجازات تعزیر هر دو منتفی می باشد.
سوالات متداول
اگر پدری به فرزند خود نسبت زنا دهد به چه مجازاتی محکوم می شود؟
قانونگذار در برخی موارد اجرای حد قذف را ساقط و به تعزیر تبدیل کرده است. به همین دلیل اگر پدر و جد پدری، به فرزند یا نوه ی خود نسبت ناروای زنا یا لواط دهد به مجازات شلاق تعزیزی از 31 ضربه تا 74 ضربه محکوم می شود.
اگر قاذف و مقذوف یکدیگر را قذف کنند هر دو به مجازات حد قذف محکوم می شوند؟
چنانچه قاذف به مقذوف نسبت ناروای زنا و لواط دهد و متقابلا مقذوف قاذف را دشنام دهد هر دو به شلاق تعزیری از 31 ضربه تا 74 ضربه محکوم می شوند و حد قذف بر آن ها اجرا نمی شود.
اگر کسی دیگری را به انجام دادن رابطه نامشروع تهمت بزند جرم قذف محقق می شود؟
نخیر، صرف تهمت به انجام روابط نامشروع غیر از زنا و لواط باعث محقق شدن جرم قذف نمی شود.
جمع بندی
ما در این مقاله به صورت کامل و جامع به تعریف جرم قذف و مجازات آن پرداختیم. همانطور که گفتیم قذف یعنی نسبت دادن زنا و لواط به دیگری و فرق آن با دیگر فحاشی ها و ناسزاگویی ها هم در این است. بنابراین صرف به کاربردن الفاظ رکیک و زشت، جرم قذف محقق نمی شود.
ثبت نظر جدید